Ανήκε στον Πτολεμαίο Δ΄ και εικάζεται ότι μπορεί να ήταν καταμαράν. Είχε μήκος 126 μέτρα και 17 μέτρα πλάτος και ήταν επανδρωμένο με 4.000 κωπηλάτες!
Σύμφωνα με τον αρχαίο συγγραφέα, Αθηναίο, το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο της αρχαιότητας, μια τεσσαροκοντήρης κατασκευάστηκε για τον Πτολεμαίο Δ” στα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ.
Είχε μήκος 126 μέτρα και πλάτος 17 μέτρα. Η πλώρη υψωνόταν 21 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και διέθετε επτά πολιορκητικούς κριούς.Τα κουπιά των πρώτων σειρών είχαν μήκος 17 μέτρα, είχαν όμως στα άκρα τους βαρίδια και έτσι μπορούσαν να τα χειριστούν εύκολα οι κωπηλάτες.
Τέσσερα κουπιά μήκους 13,5 μέτρων τα χειρίζονταν τέσσερις άνθρωποι που έδιναν τη διεύθυνση του πλοίου. Το πλοίο είχε διπλή πλώρη και διπλή πρύμνη.
Στο παρθενικό του μεγάλο ταξίδι ήταν επανδρωμένο με 4.000 κωπηλάτες και 2.850 ναύτες. Η εγκατάσταση όπου χτίστηκε το πλοίο είχε κατασκευαστεί με την ξυλεία που θα χρειαζόταν για την κατασκευή 55 κανονικών πλοίων.
Ακόμα πιο αινιγματική είναι η λειτουργία των μεγαλύτερων πλοίων τα οποία κατασκευάστηκαν όταν οι επίγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου ξεκίνησαν έναν εξοπλιστικό ανταγωνισμό στη θάλασσα. Στην αρχή ναυπηγήθηκαν «πεντήρεις», μετά «οκτήρεις» και ακολούθησαν «δεκαεξήρεις» μέχρι και «τριακοντήρεις». Είναι προφανές ότι στο πλοίο του Πτολεμαίου οι κωπηλάτες δεν κάθονταν σε σαράντα καταστρώματα το ένα πάνω από το άλλο. Επίσης αποκλείεται να χειρίζονταν σαράντα άνδρες ένα κουπί.
Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι ο αριθμός αντιστοιχεί στους κωπηλάτες ανά πάγκο.
Τρία ζευγάρια κουπιών που τα χειρίζονταν ανά πέντε άνδρες απαιτούν τριάντα κωπηλάτες. Στην Κύπρο βρέθηκε η ταφόπλακα του σχεδιαστή του πλοίου της «τριακοντήρους».
Υπάρχει και μια θεωρία που υποστηρίζει ότι το πλοίο του Πτολεμαίου ήταν μάλλον ένα καταμαράν. Αυτό υποδεικνύει η διπλή πρύμνη και οι τέσσερις πηδαλιούχοι.
Τετρακόσια χρόνια αργότερα ο Πλούταρχος γράφει πως αυτό το τεράστιο πλοίο δεν το θαύμαζαν μόνο για την ομορφιά του αλλά και για την ταχύτητα και την απόδοσή του.
Η τεσσαρακοντήρης δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε ναυμαχία και ήταν κυρίως τουριστική ατραξιόν.
Η κλασική ελληνική τριήρης είχε τρεις διαφορετικές κατηγορίες κωπηλατών που κάθονταν αντιστοίχως σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Πώς ακριβώς γινόταν αυτό κάτω από το κατάστρωμα ήταν για πολύ καιρό αδιευκρίνιστο.
