Ένα email της κυβέρνησης προς την Τρόικα αποκαλύπτει τα μεγάλα σφάλματα των τελευταίων κυβερνήσεων από το 2009 ως σήμερα τόσο σε βάρος των εσόδων του Δημοσίου, όσο και ενός κλάδου και πιο συγκεκριμένα των Περιπτερούχων και Καπνοπωλών.
Κλάδος που καταστράφηκε όχι από ανικανότητα ή από άγνοια αλλά από διατεταγμένες εντολές του εξωτερικού, όπως τονίζει και το Συνδικάτο Επαγγελματιών Περιπτερούχων Καπνοπωλών και Ψιλικών Ειδών νομού Αττικής.
Η Επίσημη Μετάφραση του email:
3.Φόροι καπνικών. Ενώ μια σειρά από μελέτες δείχνουν ότι οι φορολογικοί συντελεστές για τον καπνό στην Ελλάδα έχουν σήμερα φτάσει στις κορυφαίες δυνατές τιμές τους, σχεδιάζουμε την επανεξέταση στη δομή αυτών των φόρων με στόχο την άμεση επισήμανση και την εξάλειψη των δυνητικών στρεβλώσεων που έχουν αρνητικές συνέπειες για τα δημόσια έσοδα.
Παρακαλώ συμβουλευτείτε το Μέρος Α, “Νέα φορολογικά μέτρα και περαιτέρω ποσοτικοποίηση».
Με απλά λόγια με τον πλέον επίσημο τρόπο έρχεται η τωρινή Κυβέρνηση να μας πει «Συγνώμη, ίσως κάναμε και λάθος».
Μόνο που αυτό έρχεται με καθυστέρηση 4 ετών και αφού έχει καταστραφεί κόσμος και κοσμάκης!
Ο τότε Υφυπουργός Οικονομικών κ. Σαχινίδης, όταν το 2010 παραβίαζε την ρητή Ευρωπαϊκή Οδηγία περί σταδιακής φορολογίας καπνικών ως το 2007 και έβαλε 3 φορές αύξηση φορολογίας μέσα στο 2010, παρανομούσε με την πράξη του αυτή ναι ή όχι;
Έβαλε σε κίνδυνο τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου από τον ΕΦΚ εν αγνοία του ή κατόπιν εντολών ανωτέρων του;
Έχει νομικές ευθύνες σήμερα για αυτή του την πράξη ή όλα έχουν παραγραφεί;
Οι μετέπειτα Υπουργοί Οικονομικών αφού είδαν ότι τα έσοδα από τους εμμέσους φόρους πέφτουν δραματικά και το λαθρεμπόριο καπνικών αυξάνεται ραγδαία γιατί δεν έλαβαν μέτρα;
Ποιους σκοπούς εξυπηρετούσαν;
Γιατί όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα ενώ ήξεραν την κατάσταση δεν έκαναν σκληρές παρεμβάσεις ώστε να αναδείξουν το μέγα αυτό θέμα και σκάνδαλο;
Το θέμα των εμμέσων φόρων είναι εθνικό και δεν επιδέχεται καμία κομματική εκμετάλλευση.
Το Συνδικάτο Επαγγελματιών Περιπτερούχων Καπνοπωλών και Ψιλικών Ειδών Ν. Αττικής πριν ακόμη ιδρυθεί ως θεσμικό όργανο και ως σύμβουλοι του αείμνηστου Προέδρου της Ομοσπονδίας Περιπτερούχων – Καπνοπωλών Ελλάδος (Κόγιας, Δούκας, Δικηγόρος Παπαγιάννης) είχαν ενημερώσει όλα τα πολιτικά κόμματα καθώς και τους αρμόδιους Υπουργούς και Υφυπουργούς από το 2009 ως σήμερα ανελλιπώς.
Ο καιρός πέρασε αλλά οι δύο που απομείναμε ακόμη εν ζωή αισθανόμαστε μερικώς δικαιωμένοι διότι οι εξελίξεις μας επιβεβαίωσαν.
Ας πάμε τώρα να μιλήσουμε και σε πιο βαθιά νερά για το τι συμβαίνει σήμερα.
Τα «νούμερα» του Καπνού
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση έχουν πέσει με τα μούτρα στη μάχη της παροχολογίας, κοστολογούν και ξανακοστολογούν για να αποδείξουν τι μπορεί να σταθεί και τι όχι. Την ίδια ώρα, μια μελέτη του ΙΟΒΕ (η οποία αμφισβητείται από εμάς όσον αφορά τα νούμερα) για τα έσοδα από την φορολόγηση των καπνικών δεν μπορεί παρά να μας βάλει σε σκέψεις.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, οι συντελεστές φορολογίας των τσιγάρων έχουν αυξηθεί από το 2009 έως το 2013 κατά 51%. Προκύπτει όμως ότι, παρά τις αυξήσεις, τα έσοδα έχουν παραμείνει στα ίδια επίπεδα (Μέγα λάθος της έκθεσης ΙΟΒΕ).
Το 2009 η φορολογία καπνικών ανήλθε σε 3,850 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2014 παρά τις τεράστιες αυξήσεις που μεσολάβησαν, δεν θα ξεπεράσει τα 2,500 δισεκατομμύρια ευρώ. Παρά τις προσδοκίες, η αύξηση των εσόδων εξανεμίστηκε λόγω της κατακόρυφης μείωσης των δηλωμένων, νόμιμων τσιγάρων.
Σημειωτέων οι ονομαστικές τιμές των τσιγάρων διαφέρουν κατά πολύ από το 2009 στο 2014. Αυτό σημαίνει ότι αντίστοιχα μεγαλώνουν, αν δεν υπήρχε το λαθρεμπόριο καπνικών, και τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην πραγματικότητα αν είχαμε το ποσοστό λαθρεμπορίου με επίσημα στοιχεία 3% το 2009, το 2014 με το ίδιο ποσοστό λαθρεμπορίου 3% τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου με τις νέες τιμές τσιγάρων θα είχαν υπερβεί κατά πολύ τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Αυτό λοιπόν το κομβικό νούμερο κρύβει επιμελώς η έκθεση του ΙΟΒΕ και παρουσιάζει το λαθρεμπόριο καπνικών 27% με 30% ενώ στην πραγματικότητα υπερβαίνει το 50% της νόμιμης αγοράς.
Συμπεριλαμβανομένου του καπνού για τα στριφτά, το 2009 καταβλήθηκε ο φόρος για 32,6 εκατομμύρια τσιγάρα. Το 2014, οι νόμιμες πωλήσεις (δηλαδή η προαγορά ειδικών ταινιών για τα τσιγάρα δεν ξεπέρασαν τα 18 εκατομμύρια). Στην ουσία φορολογήθηκαν 45% λιγότερα τσιγάρα ή αλλιώς, χάθηκαν πολλά δισεκατομμύρια ευρώ που αντιστοιχούν ετησίως στις αυξήσεις αυτές.
Πως χάθηκαν τα έσοδα; Εγκατέλειψαν το κάπνισμα δύο στους τέσσερεις; Μάλλον απίθανο αν λάβουμε υπόψη ότι στην πρόσφατη ομιλία της Προέδρου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Μαργαρίτας Τσάνγκ στην Μόσχα, ζητήθηκε από τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν τον άκρως φιλόδοξο στόχο για μείωση του καπνίσματος έως και 30% μέχρι το 2025. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο ίδιος οργανισμός κατατάσσει την Ελλάδα στην πρώτη θέση μεταξύ των χωρών του ΟΑΣΑ σε κατανάλωση τσιγάρων κατά κεφαλήν.
Βασική αιτία για την δραματική μείωση των δηλωμένων πωλήσεων αποτελεί δίχως άλλο το λαθρεμπόριο. Και για αυτό το θέμα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει διαμορφωμένη άποψη. Η αύξηση της φορολογίας μπορεί να είναι αποτελεσματικό μέτρο για την μείωση του καπνίσματος, μόνο εφόσον συνοδεύεται με αποτελεσματικά μέτρα για τον έλεγχο του λαθρεμπορίου, όπως το ανεξάρτητο σύστημα ιχνηλάτησης, οργάνωση τελωνείων και των Αρχών δίωξης Λαθρεμπορίου με σύγχρονα αυτοκινούμενα και πλωτά σκάνερ (X-RAY)
Οι καπνοβιομηχανίες έχουν φυσικά αδράξει την ευκαιρία για δημοσιότητα, αντικαθιστώντας την διαφήμιση που έχει εδώ και χρόνια απαγορευτεί. Λένε ότι η αύξηση του φόρου δεν ωφελεί και βλάπτει τους ίδιους, την καπνοκαλλιέργεια και τα δημόσια έσοδα. Οι δε λύσεις που προτείνουν είναι συγκεκριμένες: Να μειωθεί η φορολογία ώστε να βοηθηθούν οι νόμιμες πωλήσεις και να τους παραδοθεί ο έλεγχος για το λαθρεμπόριο.
Ψεύδονται οικτρά διότι στην μείωση της φορολογίας έχουν δίκιο αλλά λένε την μισή αλήθεια. Εάν δεν υπάρξει κατοχυρωμένο εμπορικό ποσοστό κέρδους για τους λιανέμπορους καπνικών επειδή η νομοθεσία τους επιτρέπει να έχουν το καρπούζι και το μαχαίρι, μοιράζουν κατά το δοκούν τα ποσοστά της αποφορολογημένης τιμής όπως αυτούς τους συμφέρει.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι καπνοβιομηχανίες κίνησαν γη και ουρανό για να μην υπάρχει κατοχυρωμένο ποσοστό για το λιανεμπόριο όπως υπάρχει σε όλο τον κόσμο (τα Υπομνήματα του Συνδικάτου «αραχνιάζουν» πολλά χρόνια τώρα στα συρτάρια όλων των αρμοδίων).
Αυτό που πρέπει να καταλάβει επιτέλους η εκάστοτε Ελληνική Κυβέρνηση καθώς και όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης είναι ότι το κατοχυρωμένο ποσοστό λιανεμπορίου καπνικών λειτουργεί ως «δαμόκλειος σπάθη» και ζυγαριά ισορροπίας σε καπνοβιομηχανίες αλλά και αυθαίρετες αποφάσεις του εκάστοτε Υπουργού Οικονομικών.
Οι αρμόδιοι φαίνεται όμως να ξεχνούν μία πολύ σημαντική διάσταση του ζητήματος, αυτήν της Δημόσιας Υγείας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ο στόχος του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης είναι να καλύπτουν οι ίδιοι οι καπνιστές το αυξημένο κόστος που δημιουργούν στο Δημόσιο, επιβαρύνοντας την υγεία τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σε μελέτη που πραγματοποίησε η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, το 9% των εισαγωγών στα νοσοκομεία αφορούν σε νοσήματα που τελικά αποδίδονται στο κάπνισμα. Το 2012, η συνολική δαπάνη για τα νοσήματα αυτά ξεπέρασε τα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Το δε έμμεσο κόστος (από απώλεια εργασίας κλπ)υπολογίστηκε στα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ, εκτοξεύοντας το συνολικό κόστος του καπνίσματος στα 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Το ποσό αυτό υπερβαίνει το 2014 κατά πολύ τα ετήσια έσοδα από την φορολογία στα καπνικά.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται προς όλους τους αρμόδιους φορείς είναι ένα και μοναδικό: Με ποιο δικαίωμα οι Υπουργοί και Υφυπουργοί συναρμόδιων Υπουργείων δεν εναρμονίστηκαν στις αποφάσεις του ΠΟΥ, στην γνωμάτευση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και στο Υπουργείο Υγείας?
Γιατί απελευθέρωσαν το επάγγελμα του καπνοπώλη που αφορά εξαρτησιογόνες ουσίες, γιατί έστησαν 2 πολυνομοσχέδια τον Νοέμβριο του 2012 και τον Απρίλιο του 2014 που εξυπηρετούσαν μόνο καπνοβιομηχανίες και διάφορα μεγαλοσυμφέροντα;
Ποιες οι ευθύνες των συγκεκριμένων προσώπων που εκμεταλλεύτηκαν προσωρινά με τον τίτλο του Υπουργικού Θώκου και με τις ενέργειές τους υπέσκαψαν και έβλαψαν τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου;
Γιατί παραβίασαν Συνταγματικό ευεργέτημα των Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου;
Ποια συμφέροντα εκπροσωπούσαν;
Γίνεται λοιπόν, αυτομάτως κατανοητό, ότι εν τέλει η οικονομία δεν έχει όφελος από το κάπνισμα. Ο κλάδος καλλιέργειας καπνού, μετά την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) του 2006, έπεσε στο ένα τέταρτο της αξίας που είχε την δεκαετία του ‘90. Πλέον, μαζί με τον κλάδο της καπνοβιομηχανίας έχουν προστιθέμενη αξία που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 0,5% του ΑΕΠ, την στιγμή που η φορολογία στα τσιγάρα φέρνει το 8% των φορολογικών εσόδων. Οι ανακοινώσεις καπνοβιομηχανιών περί εξαγωγών 1500 κοντέινερ ή περί στήριξης της Ελληνικής καπνοκαλλιέργειας δυστυχώς δεν είναι υπολογίσιμα μεγέθη για την οικονομία.
Απλά εξασφαλίζουν (παράνομη) δημοσιότητα που εξυπηρετεί συμφέροντα διαφορετικά από αυτά του Ελληνικού Δημοσίου.
Ο στόχος, λοιπόν, δεν μπορεί να είναι η αντικατάσταση των λαθραίων τσιγάρων με νόμιμα, αλλά η συνολική μείωση του καπνίσματος. Όχι στην αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα, αλλά και με αποτελεσματικό έλεγχο του λαθρεμπορίου ώστε να έχει αντίκρισμα στα Δημόσια Έσοδα (Το Συνδικάτο έχει καταθέσει συγκεκριμένα μέτρα στα αρμόδια Υπουργεία). Ταυτόχρονα, από τι στιγμή που θα μειωθεί δραστικά η πρόσβαση σε παράνομα τσιγάρα, θα μειωθεί σταδιακά και το κόστος της επιβάρυνσης του καπνίσματος στην Δημόσια Υγεία.
Αν και είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς με ακρίβεια τα παραπάνω, είναι ασφαλές να πούμε ότι με την απαραίτητη πολιτική βούληση μπορεί εύκολα να ενισχυθεί η οικονομία κατά τουλάχιστον 50 % σε δημόσια έσοδα από τα σημερινά. Έτσι απλά, χωρίς σημαντικό κόστος και πέρα από τα ευχολόγια και τις δημιουργικές λογιστικές.
Η νέα Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων δημοσίευσε Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για εταιρίες που προσφέρουν σύστημα ιχνηλασιμότητας σε καπνικά και αλκοολούχα, με καταληκτική ημερομηνία για τις προτάσεις την 12η Δεκεμβρίου.
Τον Ιούλιο του 2011 είχε και πάλι δημοσιευτεί αντίστοιχη πρόσκληση από τον τότε Γ.Γ. Καπελέρη. Δηλαδή ουσιαστικά επιστρέφει η διαδικασία σε ένα πρώτο βήμα που είχε ήδη γίνει τρεισήμισι χρόνια πριν.
Εν τω μεταξύ, τον Μάιο 2014 επί Θεοχάρη, είχε συγκροτηθεί μικτή επιτροπή Καθηγητών και Υπηρεσιακών Τελωνειακών κ.α. για την μελέτη και σύνταξη προδιαγραφών συστήματος ιχνηλασίας. Η επιτροπή αυτή έχει ήδη καταθέσει εμπεριστατωμένες προδιαγραφές, που καθιστούν άνευ λόγου καθυστέρηση την
Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, αφού με βάση αυτές τις προδιαγραφές θα μπορούσε να προχωρήσει απευθείας σε διαγωνισμό.
Ακούγεται ότι το Υπουργείο Οικονομικών μηχανεύεται τρόπους να αναθέσει το σύστημα εμμέσως στην καπνοβιομηχανία, αγνοώντας τις πετυχημένες πρακτικές
Ακούγεται ότι το Υπουργείο Οικονομικών μηχανεύεται τρόπους να αναθέσει το σύστημα εμμέσως στην καπνοβιομηχανία, αγνοώντας τις πετυχημένες πρακτικές
άλλων χωρών καθώς και το Πρωτόκολλο του Π.Ο.Υ. που απαγορεύει το αυτονόητο… την όποια σχέση του ελεγχόμενου με τον έλεγχο.
Η ειρωνεία είναι ότι ισχύει από το 2011 σχετικός νόμος περί Ιχνηλάτησης Καπνοβιομηχανικών προϊόντων, αλλά στην Ελλάδα ακόμη βρισκόμαστε στη εκδήλωση ενδιαφέροντος.
Δείτε τη πρόσφατη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Το τελευταίο θέμα που σήμερα θέλω να θίξω και είναι πολύ σοβαρό είναι το εξής:
Για την προμήθεια των σημερινών ενσήμων ταινιών προκαταβάλουν οι καπνοβιομηχανίες 0,01€ το οποίο κατά την εκκαθάριση αφαιρείται από τον Ε.Φ.Κ.
Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται περί τα 2 δις ένσημες ταινίες. Κατά την επικόλλησή τους στις γραμμές συσκευασίας των τσιγάρων προκύπτει φύρα που ξεπερνά το 5%. Η φύρα αυτή δεν μπορεί καταμετράται μόνο τυπικά από τους αρμόδιους ελεγκτές των τελωνείων, γιατί στην πράξη δεν είναι εφικτό. Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι με το σημερινό σύστημα δεν είναι εφικτό να καταγραφούν και να ακυρωθούν οι αντίστοιχες αριθμήσεις των ταινιών, οπότε δεν μπορεί τελικά να ελεγχθεί αν κυκλοφορούν καπνικά με ταινίες που έχουν δηλωθεί ως φύρα.
Αυτό δημιουργεί ένα κενό που αντιστοιχεί σε χαμένα έσοδα για το Δημόσιο της τάξης των 500 εκ. € το χρόνο.
Στην πιάτσα ακούγονται πολλά και διάφορα. Θα πρέπει το Υπουργείο Οικονομικών και οι αρμόδιες υπηρεσίες να μας απαντήσουν στα εξής:
Α) Γιατί οι καπνοβιομηχανίες κατήργησαν την αναγραφόμενη ονομαστική τιμή για τους καταναλωτές πάνω στις ΕΦΚ?
Β) Γιατί το Υπουργείο Οικονομικών και οι αρμόδιες υπηρεσίες όσον αφορά ταινίες ΕΦΚ για τον καπνό του στριφτού κατήργησαν τους ειδικούς αριθμούς ελέγχου που υπάρχουν στα τσιγάρα?
Γ) Γιατί οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών δεν απαντούν στο Συνδικάτο όσον αφορά ερώτημα ελέγχου μηχανογράφησης ταινιών ΕΦΚ και αντί αυτού δικαιολογούνται γραπτώς με προσχήματα που μας βάζουν σε πολύ μεγάλες υποψίες και σκέψεις.
Δ) Γιατί το Υπουργείο Οικονομικών έχει καθυστερήσει τόσα χρόνια να εφαρμόσει τον νόνο περί Ιχνηλάτησης και ειδικότερα την αναμόρφωση με νέου τύπου τεχνολογία τις ταινίες του ΕΦΚ?
Οι σημερινές ταινίες ΕΦΚ που κυκλοφορούν μπορούν να εκτυπωθούν από ένα σύγχρονο τυπογραφείο.
Κλείνοντας αυτό το άρθρο μου είμαι στη διάθεση του οποιουδήποτε αρμόδιου φορέα να δώσω πληροφορίες αλλά και ως γνώστης της συγκεκριμένης αγοράς προτάσεις για την πάταξη του λαθρεμπορίου καπνικών καθώς και για την εξυγίανση διάθεσης καπνοβιομηχανικών προϊόντων προς το καταναλωτικό κοινό.
Γεώργιος Π. Δούκας
Πρόεδρος του Συνδικάτου Επαγγελματιών Περιπτερούχων Καπνοπωλών και Ψιλικών Ειδών Ν. Αττικής”
πηγή greekacropolis.blogspot.gr